انحصار وراثت چیست؟
زمانی که فردی فوت می کند، اموال و دارایی های او به ورثه به جا مانده از او می رسد. انحصار وراثت در صورتی انجام می شود که فوت فرد متوفی تائید شود. پس از آن تائید فوت فرد، ورثه او تعیین می شوند و ذینفعان می توانند درخواست خود را جهت دریافت حصر وراثت به شورای حل اختلاف اراده دهند. .
زمانی که وراث متوفی جهت دریافت سهم الارث خود به ادارات و مؤسسات دولتی مراجعه می کنند، اولین چیزی که از آن‌ها درخواست می شود، گواهی انحصار وراثت است. این گواهی یک مدرک قانونی است که به ورثه متوفی امکان دریافت سهم الارث را می دهد. مراحل انحصار وراثت باید به صورت دقیق و کامل توسط ورثه فرد تکمیل شود تا پرونده انحصار وراثت با موفقیت به نتیجه برسد. علاوه بر این، توصیه می شود که ورثه تا حدودی با قوانین انحصار وراثت آشنا باشند. توجه داشته باشید که انحصار وراثت تنها مربوط به تقسیم دارایی‌ها نیست و ممکن است بدهکاری‌ها و بستانکاری‌های فرد نیز به ارث برسد.
مجتبی اصلان زاده( وکیل پایه یک دادگستری )
انواع گواهی انحصار وراثت
یکی از مراحل انحصار وراثت، دریافت گواهی انحصار وراثت است. این گواهی دو نوع دارد که شامل گواهی محدود و گواهی نامحدود می شوند.
نوع هر یک از این گواهی ها با توجه به میزان ارزش ماترک فرد متوفی مشخص می شوند. مهم‌ترین تفاوت بین گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود، میزان اموال، مراحل اداری و مدت زمان مورد نیاز برای صدور آن است.
به عبارت ساده تر اگر متوفی مالی از خود به ارث گذاشته باشد نیازمند اخذ گواهی انحصار وراثت نامحدود است و اگر اموالی نداشته باشد گرفتن گواهی انحصار وراثت محدود کافی است.
- هزینه گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود تفاوتی باهم ندارد.
- صدور گواهی نامحدود به دلیل انتشار آگهی به زمان بیشتری نیاز دارد. (نشر آگهی توسط شعبه حل اختلاف به صورت رایگان منتشر میشود.)
- زمان صدور گواهی نامحدود توسط وکلای ارث تکس ۴۰ روز و صدور گواهی محدود یک هفته است.
- گواهی انحصار وراثت دائمی میباشد
انحصار وراثت محدود
گواهی حصر وراثت محدود زمانی صادر می شود که اموال و دارایی های فرد متوفی ارزشی کمتر از ۳۰ میلیون ریال داشته باشند. برای دریافت گواهی انحصار وراثت محدود، ورثه فرد متوفی باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی فرم استشهادیه محضری را تکمیل کنند. برای تکمیل این فرم به سه نفر شاهد نیاز است تا شهادت بدهند فرد فوت شده ورثه دیگری به جز افرادی که اسامی و هویت خود را وارده کرده اند، ندارد. پس از آن، فرم استشهادیه باید توسط دفترخانه گواهی شود. در مرحله بعد، وراث باید با مراجعه به یکی از دفاتر الکترونیک خدمات قضایی اقدام به تکمیل دادخواست گواهی انحصار وراثت محدود کنند.
انحصار وراثت نامحدود
در صورتی که ارزش اموال و دارای فرد فوت شده از بیشتر از ۳۰ میلیون ریال باشد، ورثه فرد باید اقدام به دریافت انحصار وراثت نامحدود نمایند. همان‌طور که اشاره شد، مدت زمان مورد نیاز برای صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود بیشتر از گواهی انحصار وراثت محدود است. برای دریافت این گواهی، شورای حل اختلاف یک آگهی مبنی بر نبود شخص ذینفع دیگر در روزنامه های کثیر الانتشار چاپ می کند. پس از گذشت یک ماه از انتشار آگهی، گواهی انحصار وراثت نامحدود برای ورثه صادر خواهد شد.
به طور کلی، از تفاوت های گواهی انحصار وراثت محدود و نا محدود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- میزان ارزش اموال متوفی
- مدت زمان لازم برای صدور گواهی
- مراحل اخذ گواهی
مدارک لازم برای درخواست انحصار وراثت
یکی از مهم‌ترین مراحل انحصار وراثت، جمع آوری مدارک و اسناد لازم است. پیش از اقدام برای دریافت گواهی انحصار وراثت، باید مدارک زیر را در اختیار داشته باشید :
۱- ارائه اصل گواهی فوت
۲- تکمیل استشهادیه تنظیمی در دفتر اسناد رسمی توسط ورثه
۳- رسید گواهی تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث
۴- تصویر برابر اصل شده شناسنامه متقاضی و سایر ورثه
۵- وکالت‌نامه وکیل دادگستری (در صورتی که وکیل اقدام به درخواست گواهی انحصار وراثت می کند)
